CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TİGEM’in, hububatın üretim merkezi olan Anadolu ve Trakya’da üreticilere hitap edecek çeşitte buğday tohumu üretmediğinin Sayıştay raporlarıyla da tescil edildiğini açıkladı.
Tohum açığının oluşması ile özel sektör ya da yurtdışından getirilen tohum çeşitlerine pazarın bırakıldığına dikkat çekti.
TOHUMLUK AÇIĞINI ÖZEL SEKTÖR GİDERİYOR
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından üretilmesi gereken tohumluk buğdayların, Ülkenin Farklı Coğrafi Bölgelerindeki Üreticilere Hitap Eden Çeşitlerinin Yetiştirilmemesinin Sayıştay denetiminde ortaya çıktığını belirtti.
Gürer, çiftçi için tohumun olmazsa olmaz olduğuna işaret ederek kamunun bu bağlamda üreticinin yanında olması gerektiğini vurguladı.
TİGEM asli görevlerinden birinin de tohum geliştirme ve talebe göre üretim olduğuna işaret eden CHP’li Ömer Fethi Gürer “özellikle İç ve Orta Anadolu Bölgesi ile Trakya Bölgesi’nde TİGEM tohum pazarında geri durması çiftçiyi sahipsiz bırakmaktadır” diye konuştu.
Gürer” Sayıştay raporunda da yer aldığı biçimi ile Anadolu ile Trakya bölgesindeki üreticilere hitap edecek çeşitte buğday tohumu üretmediği görülmüştür.
TİGEM ana statüsünün 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasında; bitkisel üretim yetiştirme ve ıslah konularında araştırmalar yapmak, gerektiğinde diğer araştırma ve ıslah kuruluşları ile işbirliğinde bulunmak ve ürettiği tohumluğu üreticiye intikal ettirmek kuruluşun faaliyet konuları arasında sayılmıştır.
Hububat tohumculuğu alanında ülkenin lider kuruluşu olan TİGEM’in özellikle buğday tohumculuğunda üretmiş olduğu tohumları makul fiyatlarla üreticiler ile buluşturması, tohumculuk piyasasında yaşanabilecek fiyat dengesizliklerini regüle etmesi bakımından oldukça önem arz etmektedir. “ diyen Sayıştay raporunda “
Ülke genelinde satılan sertifikalı buğday tohumunun yaklaşık dörtte biri TİGEM tarafından karşılamasına rağmen, Güneydoğu Anadolu bölgesinde yoğun rağbet gören Ceyhan 99 çeşidi dışında, ülkemizin tahıl deposu olarak kabul edilen İç ve Orta Anadolu ile Trakya bölgelerinde üreticilere hitap eden ve talep gören bir buğday çeşidi üretemediği görülmektedir. Son dönemlerde ıslahçılar tarafından geliştirilen ya da yurtdışından getirilen yeni tohum çeşitleri bu bölgelerde tercih edilmekte ve bu tohumların tamamına yakınının özel sektör firmaları tarafından satıldığı gözlenmektedir.” İfadelerine yer verdi” dedi.
BUĞDAY tohumunun 5’TE 4’ÜNÜ
ÖZEL SEKTÖR ÇİFTÇİYLE BULUŞTURUYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ülkemizde son 5 yıl içinde satışı yapılan makarnalık ve ekmeklik buğday tohumu çeşidinin sadece 5’te 1’inin TİGEM tarafından karşılanması TİGEM bu bağlamda giderek pazarda geriye düştüğü görülmektedir.
TOHUMLUK SORUN
TİGEM’in, tohumculuk piyasasında yaşanabilecek fiyat dengesizliklerini regüle etmesi için üretmiş olduğu buğday tohumlarını makul fiyatlarla üreticiler ile buluşturması gerektiğini belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Sayıştay raporuna göre 2021 yılında 489 bin ton ekmeklik ve makarnalık buğday tohumu satıldığı, bunun 84 bin tonunun TİGEM tarafından çiftçilere ulaştırıldığı görülmektedir. Diğer bir ifadeyle TİGEM tarafından satışı yapılan topum miktarı, toplam satılan tohum miktarının ancak 5’te 1’ine denk gelmektedir” şeklinde konuştu.
TİGEM’in ülkemizin tahıl deposu olarak kabul edilen İç ve Orta Anadolu ile Trakya bölgelerinde üreticilere hitap eden ve talep gören bir buğday çeşidi üretemediğin de yine Sayıştay raporlarıyla ortaya çıktığını aktaran Ömer Fethi Gürer, “ Rapora göre ayrıca son dönemlerde ıslahçılar tarafından geliştirilen ya da yurtdışından getirilen yeni tohum çeşitleri bu bölgelerde tercih edilmektedir. Bu tohumların tamamına yakını ise özel sektör firmaları tarafından satılmaktadır” diye konuştu.
SUDAN’I, NİJER’İ BIRAK; TÜRKİYE’YE BAK
TİGEM’in asli görevini yerine getirememesi nedeniyle özellikle tohumculuk piyasasında dengesizlik yaşadığının gözlendiğini aktaran CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “ TİGEM, Sudan’da ,Nijer’de, Endonezya’da tarım için tecrübe dağıtma işinin peşinde koşturulurken ülkemizde kendi mülkü çiftlikleri ve verimli arazileri kiraya verip tohum ve Hayvancılıkta ıslah çalışmalarında sınıfta kaldığı görülüyor., kendi ülkemizde tohumculuk piyasasında yaşanan dengesizliği ortadan kaldıracak tedbir alma görevi varken bu alanda el freni çekmiş bulunuyor. Sudan’da henüz faaliyete geçmeyen şirketin yönetim kurulu başkan ve üyelerine huzur hakkı ve ikramiye adı altında milyonlar harcama yapan TİGEM’in, ülkemizde asli işlerinde gerekli ilerlemeleri ise sağlamadığı anlaşılıyor.18 işletmesi uzun süreli kiraya verilen 17 işletmede faaliyet sürdüren TİGEM asli işlevi olan Çiftçiye ve hayvancılığa gerek katkıyı sağlayacak boyuta erdirilmelidir” diye konuştu.
TİGEM; ÇİFTLİKLERİ KİRAYA, TOHUMU İSE İTHALATA BIRAKIP YURT DIŞINDA TECRÜBE DAĞITIYOR
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ülkemizin her bölgesinde üretilebilecek yüksek verimli buğday tohumu çeşitlerini yetiştirip, üreticilerle buluşturması gereken TİGEM’in, buğday tohumculuğu alanında yarattığı boşluğun, özel firmalar tarafından üretilen ya da yurtdışından getirilecek tohumluklarla kapatılmasının, TİGEM’in işlevsiz kalması durumunda sorun oluşturacağını, kamunun tarımda çiftçiyi destekler biçimde yer almasının üretim sorunlarını en aza indirgeyeceğini belirtti. Girdi maliyetlerindeki artışın üretime olumsuz yansıdığını işaret eden Gürer, “Gübre fabrikaları özelleşti. Bir yılda % 342 zam gördü. Piyasayı dengelemek için kamu mutlaka tarımda planlayan ve çiftçi talebi karşılayan üretim içinde olmalıdır” dedi.